Noc Kupały - na Mazowszu znana pod nazwami Noc Kupalna, Kupalnocka, Kupała. Na Podlasiu, Śląsku i Podkarpaciu znana jako Sobótka. Nazwa może nawiązywać do bóstwa zwanego Kupałą, który był słowiańską wersją boga miłości (greckiego Kupidyna) lub może wywodzić się z indoeuropejskiego słowa kup (jarzyć) albo kump (grupa, wspólnota). Sobótka może oznaczać mały sabat. Późniejsza nazwa to wigilia św. Jana – potocznie zwana też nocą świętojańską, posiadająca wówczas wiele zapożyczeń ze święta wcześniejszego – obchodzona w nocy z 23 na 24 czerwca. Było to efektem chrystianizacji Słowiańszczyzny.
Na innych obszarach Europy występowały podobne święta - krajach anglosaskich obchodzono pod nazwą Midsummer, w germańskich Mittsommerfest, w Finlandii i Estonii, na Litwie, a także na Łotwie jako święto państwowe pod nazwą Ligo. Pośrednio przypomina także celtyckie święto Beltaine, które obchodzono z 30 kwietnia na 1 maja jako zakończenie wiosny i rozpoczęcie lata.
Święto dotyczy żywiołów - ognia i wody, kultu płodności, miłości, zakończenia wiosny i powitanie lata. Jest to święto wielowątkowe. W tę najkrótszą noc w roku ułatwiony był kontakt z zaświatami , a magiczne rytuały miały dużą siłę oddziaływania. Ludzie wtedy rozpalali ogniska, w którym palili zioła, kąpali się w rzekach by się oczyścić, panny wróżyły z wianków puszczanych na wodzie. Gdy jakiś młodzieniec wyłowił taki wianek, właścicielka tego wianka stała się jego żoną. Jeśli wianek zatonął dziewczynę czekała rychła śmierć, natomiast, gdy popłynął daleko oznaczało to, że dziewczyna musi jeszcze poczekać na zamążpójście.
Wyjątkowym rytuałem było poszukiwanie w lesie kwiatu paproci. Pary udawały się do lasu w zaciszne miejsce, by oddać się cielesnym uciechom. Seks przedmałżeński u Słowian był traktowany dość krytycznie, jednak w Noc Kupały było dozwolone, a nawet wskazane. Przeprowadzane zwyczaje i obrzędy w tę szczególną noc miały zapewnić świętującym zdrowie i urodzaj.
W dzisiejszych czasach ludzie wracają do dawnych rodzimych tradycji, a do najbardziej spektakularnych widowisk można zaliczyć Krakowskie Wianki oraz masowe imprezy kulturalne pod nazwą nocy świętojańskiej w wigilię św. Jana.
Źródło: słowiański bestiariusz
